Arnhemse LuchtData Project

Meer dan 250 Arnhemmers hebben zich aangemeld voor het Arnhemse LuchtData Burgermeetnet Project om samen met ons Arnhem op de fijnstofkaart te zetten. 

Let op: www.luftdaten.info is ondertussen onderdeel geworden van: https://devices.sensor.community

Account aanmaken om je fijnstofmeter te registreren kan via: https://devices.sensor.community/register

Inloggen op dat account om je fijnstofmeter te beheren via: https://devices.sensor.community/login

In de Onderstroom Online Nieuwsbrief van december 2019 hebben we om een aantal vrijwilligers gevraagd die de eerste workshop kwamen uitproberen. Op 21 december hebben we met 23 vrijwilligers proefgedraaid en het was een groot succes. In de maanden januari, februari en maart hebben we in totaal 10 workshops gehouden waarbij meer dan 170 fijnstofmeters in elkaar gezet en thuis bij de deelnemers opgehangen zijn.

Op 20-02-2020 hebben we in samenwerking met de Gelderse Natuur & Milieu Federatie (GNMF), het RIVM, de GGD en de gemeente Arnhem de Kick-Off van het Arnhemse Burgermeetnet Luchtkwaliteit gepresenteerd. 

We hebben ook een hele speciale workshop gegeven voor deelnemers in andere steden waar ze geleerd hebben hoe ze in hun eigen stad een burgermeetnet kunnen uitrollen. Het Arnhemse LuchtData Burgermeetnet is de inspiratie geweest voor een flink aantal inwoners van andere gemeentes om zelf ook een meetnet op te starten.

I.v.m. de Coronacrisis hebben wij onze workshops stop gezet maar het Arnhemse Burgermeetnet wordt ondertussen wel uitgebreid met extra functionaliteit en werken we samen met de Radboud Universiteit en het RIVM om de gegevens inzichtelijk te maken.

Data-analyse bureau Scapeler heeft speciaal voor ons de gegevens die het Arnhemse Burgermeetnet gegenereerd heeft vergeleken met de meetresultaten die de Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) satelliet toont en daar zijn zeer verrassende resultaten uitgekomen.

We hadden verwacht dat onze meetresultaten op sommige momenten (zoals bij dichte mist) te hoog zouden uitvallen maar de vergelijking van Scapeler met de meetresultaten die de CAMS satelliet laat zien toont juist aan dat onze meetresultaten lager uitvallen dan die van de satelliet. Dat is natuurlijk geen goed nieuws voor de luchtkwaliteit van onze stad maar we zijn wel verheugd om te zien dat de fijnstofmetingen die het Arnhemse Burgermeetnet opleveren eerder te weinig uitstoot meten dan teveel. De ambtenarij en de politiek kan nu al aan de gang met onze resultaten en dienen de fijnstofmetingen serieus te nemen.

Tijdens de workshop ontvingen de deelnemers een handleiding zodat ze deze thuis nog eens rustig konden nalezen:  arnhemspeil-luchtdata-project-fijnstofmeter-handleiding.pdf

We hebben ook een meer technische handleiding gemaakt mocht u zelf een burgermeetnet willen uitrollen of indien u problemen heeft met uw fijnstofmeter:
arnhemspeil-luchtdata-project-handleiding-wegwijs-worden-in-je-fijnstofmeter.pdf

Heeft u nog behoefte om thuis de instructie video  te bekijken dan hebben wij hieronder de links naar de videos beschikbaar gesteld:

• Volledige video bekijken met uitleg over uw fijnstofmeter
• Video uitleg bekijken met instructies hoe u de fijnstofmeter aan de wifi koppelt
• Video uitleg bekijken hoe online uw fijnstofmeter registreert

Kosten voor de fijnstofmeter

Dankzij een flinke korting van TinyTronics konden we de fijnstofmeters voor bijna de helft van het initiele bedrag beschikbaar stellen aan onze deelnemers (27,50 euro).
Het type fijnstofmeters die we gebruiken voor het LuchtData project wordt ook ter kalibratie door het RIVM gebruikt:

“Op dit moment wordt de kalibratie alleen toegepast op sensoren van het type NOVA SDS011, omdat dit de meest voorkomende fijnstofsensor is, en het dus gemakkelijk is om een groep sensoren van voldoende grootte te vergelijken met de referentiemetingen.”

Dankzij een gulle gift van Attema hebben we de waterdichte omkastingen voor niks gekregen. Eind 2019 hebben we een aanvraag bij de gemeenteraad ingediend voor een financiele bijdrage. De motie met het verzoek is door 6 politieke partijen ingediend en moet nog steeds (een half jaar later) worden behandeld in de gemeenteraad en is al een flink aantal keer doorgezet naar de volgende politieke avond i.v.m. de grote hoeveelheid moties en de coronacrisis. 

Als de motie wordt goedgekeurd (wat we wel verwachten) dan komt de eigen bijdrage voor de fijnstofmeter rond een tientje te liggen en kunnen we ook een aantal fijnstofmeters beschikbaar stellen voor Arnhemmers die het minder breed hebben.

Er zijn steeds meer zorgen over de gezondheidsrisico's die veroorzaakt worden door de uitstoot van biomassacentrales. De GGD stelt nu dat het bovendien onbekend is wat biomassacentrales met de luchtkwaliteit doen.

We weten niet precies hoe groot de uitstoot is en waar die neerslaat. Dat moet je van tevoren weten. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) sluit zich bij die conclusie aan. "Eerst even slim nadenken voordat je gaat toepassen".

Halverwege 2020 willen we de open-data van de Copernicus- en Troponi-satelieten van het KNMI gaan gebruiken om het plaatje van de luchtvervuiling in Arnhem en omgeving te combineren met de fijnstofsensoren op de grond. Door de gegevens te combineren tot een completer plaatje komt nog gedetailleerder naar voren waar de vervuiling in de stad ontstaat en wat er uit de omgeving komt aanwaaien.

Tevens meten de satelieten ook diverse gassen die bijdragen aan de luchtvervuiling. Deze aanvullende informatie zou de basis kunnen leggen om ook voor andere stoffen een meetnetwerk op te zetten met sensoren op de grond. Deze open-source databeheer-applicaties kunnen onze vrijwilligers maken. Dit kan resulteren in een open-source platform, bestaande uit een website, database en Api's, waarmee de situatie voor Arnhem inzichtelijk wordt.

Deze opzet en tools maken dat andere steden of streken dit ook makkelijk kunnen overnemen, zoals we nu al doen binnen het Luchtdata-project. Onze vrijwilligers bieden gratis hun professionele kennis en diensten aan maar is het niet kosteloos om dit te organiseren.

Schone lucht is actueler dan ooit. Neem de stikstofcrisis of de vervuilende uitstoot van oude dieselauto's, houtkachels en natuurlijk de giftige uitstoot van de biomassacentrales. De belangrijkste negatieve milieu- en gezondheidseffecten van het verbranden van biomassa bestaan uit de uitstoot van schadelijke stoffen, waaronder stikstof en (ultra) fijnstof en zware metalen.

Het gevaar van stikstofdioxide en ammoniak op de volksgezondheid is nu dermate bekend dat de door de World Health Organization aanbevolen concentraties van de fijnstofdeeltjes PM10 en PM2,5 de helft zijn van wat in 2016 volgens de EU-norm toegestaan was. Reeds vergeven vergunningen voldoen dus niet aan de normen. Luchtverontreiniging is ook schadelijk als de concentraties onder de EU-normen liggen. Blootstelling aan luchtverontreiniging leidt tot een levensduurverkorting van naar schatting dertien maanden voor de gemiddelde Nederlander, waarvan negen maanden door fijnstof.

Langdurige blootstelling aan fijnstof kan leiden tot blijvende gezondheidseffecten zoals verminderde longfuncties, luchtwegklachten, hart- en vaatziekten en vroegtijdig sterfte. In Nederland hebben ruim 1 miljoen mensen longklachten. Deze mensen moeten soms binnen blijven omdat het buiten te vies is. Milieudefensie en Buro Blauw hebben de afgelopen jaren meerdere metingen verricht in Arnhem. Op de meeste plaatsen in onze stad komen we boven de WHO-normen uit en op een aantal punten blijkt de lucht zo ernstig vervuild te zijn dat we daar ook boven de EU-normen komen.

Elf organisaties uit Arnhem die samen strijden voor schone lucht en tegen de biomassacentrale van Veolia op het IPKW en voor een duurzaam bomenbeleid hebben het Arnhemse LuchtData Burgermeetnet project gestart waarvoor meer dan 250 Arnhemmers zich hebben aangemeld.  We hebben vervolgens samen met elkaar fijnstofmeters gebouwd. 

In 2019 vonden we dat er te weinig werd gemeten om duidelijkheid te krijgen over de kwaliteit van de lucht. We wilden de gemeente Arnhem op de fijnstofkaart zetten en daarvoor hadden we de hulp nodig van onze stadsgenoten. Hoe meer fijnstof-meetpunten er zouden komen, hoe fijnmaziger en betrouwbaarder de gegevens daaruit zijn.

Ondertussen zijn er bijna 150 fijnstofmeters actief in Arnhem en de  meetgegevens worden verzameld door Luftdaten.info een Citizen Science-project van de Universiteit Stuttgard. Hier worden ze geanalyseerd en in kaart gebracht in de LuftDaten kaart.  De gegevens worden ook gebruikt door de RIVM en zijn dus ook te zien op de kaart van www.luchtmeetnet.nl & www.samenmeten.rivm.nl/dataportaal/

Hoe fijnmaziger het netwerk, hoe betrouwbaarder de gegevens. Op de officiële metingen die voorheen werden gedaan, is dit een flinke aanvulling.

Het doel van onze actiegroepen was minimaal 250 extra meetpunten in Arnhem en omgeving te plaatsen. We zochten medestanders om de fijnstofmeters in elkaar te zetten, en deze thuis op te hangen. De resultaten zijn online te volgen.  Eigenlijk is het best een simpel systeem',  'Het enige wat je moet doen, is af en toe de sensor schoonmaken en de spinnetjes verjagen. De gemeente was zeer enthousiast en juichte ons initiatief dan ook van harte toe.

En ook het RIVM was zeer positief:
'Het is goed als burgers zelf gaan proberen de lokale luchtkwaliteit te meten, vertelde senior scientist Joost Wesseling. Het RIVM is al enkele jaren bezig om burgers te helpen om zelf metingen aan de lokale milieu-kwaliteit te doen.' 

Overlast Biomassacentrale Melden

Overlast van de biomassacentrale kun je op drie manier melden. Wij raden aan om alle drie de methoden te gebruiken. Maak de meldingen in deze volgorde:

Aanvuling Klachten Stappenplan:

Sinds het openen van de biomassacentrale van Veolia in Arnhem en het opstellen van het onderstaande klachtenstappenplan heeft zowel de gemeente Arnhem, de Provincie als de ODRA de methode van indienen van klachten gewijzigd en werken de nieuwe methoden van de Provincie en de ODRA niet meer. Het meest eenvoudige is om een email met je volledige klacht inclusief bijlagen te sturen aan: 

provincieloket@gelderland.nl

post@gelderland.nl

postbus@odra.nl

Klachten Stappenplan:

1. Klik op deze link voor de overlastmelding aan de gemeente Arnhem
   
2. Klik op melding maken via Fixi website (maak een account aan).
3. Klik op "Report an Issue" en vul als locatie (eerste veld) in: 51°58'00.1"N 5°56'30.2"E
4. Vul hierna je klacht verder in liefst met foto van de pijp en/of fijnstofmeterwaarde
5. Klik op deze link voor de overlastmelding aan de Provincie Gelderland
6. Bewaar de referentienummers die je hebt ontvangen van de meldingen die je bij de gemeente Arnhem en de Provincie Gelderland hebt ingediend en stuur je klacht via de mail aan de ODRA:

postbus@odra.nl

post@gelderland.nl

Neem ook ons email adres contact@arnhemspeil.nl in de CC mee indien je je klacht beschikbaar wilt stellen t.b.v. de rechtszaken tegen de biomassacentrale.

In de e-mail aan de ODRA moet je de referentienummers van je klachten aan de Gemeente en Provincie (zie stap 1 en 2) opnemen en liefst ook extra informatie zoals de windrichting en of er een stookalert is afgegeven. Alle weergegevens per dag per meetstation in Nederland zijn terug te vinden via deze link: KNMI daggegevens

Voeg ook een screenshot van de waardes  van een fijnstofmeter uit je buurt toe. (tip: als je op het nummer van de sensor van de meter klikt dan krijg je de grafiek van de afgelopen 24 uur te zien) Daarnaast raden wij aan om een foto te maken van de rook uit de pijp zodat achteraf niet kan worden gezegd dat de biomassaketel die dag uitstond.